مولف : واحد تحقیق و توسعه شرکت تولیدی صحت

عوامل مؤثر بر شست وشو و مکانیسم شویندگی

شویندگی به معنای زدودن چرک و چربی از روی یک سطح جامد می‌باشد که با یک محلول در تماس است. عمل شویندگی بستگی به نوع پاک کننده، رفتار مکانیکی ضمن شست و شوی، نوع چرک، سطح مشترک و عوامل دیگر دارد. در مایعات ظرفشویی دسته‌ای از عوامل مهم در شست و شو ظروف را می‌توان به شرح زیر نام برد:

رفتار مکانیکی

رفتار مکانیکی در شست و شوی ظروف بستگی به عادات مصرف کننده دارد ولی به طور کلی در ایران مردم ظروف را با ابر یا اسفنج یا اسکاچ همراه با مایع ظرفشویی می‌سایند و با حرکات دورانی باعث می‌شوند که چرک مخلوط شده با مایع ظرفشویی بیشتر در سطح تماس بماند و به جدا شدن آن سرعت ببخشد.

روش‌های شست وشو

روش‌های شست و شو خیلی متنوع هستند و با توجه به تعداد ظروف، مقدار چرک، دسترسی و فراوانی آب و فرهنگ محلی با هم تفاوت دارند و به طور کلی می‌توان یکی از روش‌های زیر را جهت شست و شو انتخاب کرد.

الف) روش شست و شوی مستقیم

در این روش مایع ظرفشویی مستقیماً روی اسکاچ یا اسفنج ریخته و سپس ظروف شسته و آبکشی می‌شوند. در این روش مواد شوینده بین ۲ تا ۳۲ درصد می‌تواند متغیر باشد که بستگی به درصد ماده فعال مواد شوینده در مایع ظرفشویی دارد.

ب) روش شست و شوی رقیق

در این روش در سینک ظرفشویی و یا ظرف بزرگی که با آب گرم پر شده، مایع ظرفشویی به مقدار مشخصی (۱۵- ۱ گرم) ریخته و ظروف در آن غوطه‌ ور و سپس شسته می‌شوند.

ج) روش شست و شوی با محلول رقیق شده

در این روش مقداری مایع ظرفشویی در ظرف کوچکی رقیق می شود و با استفاده از اسکاچ یا اسفنج و این محلول ظروف شسته و ابکشی می‌شوند.

چرک

چرک‌های معمول بروی ظروف عبارتند از:

– چرک‌های روغنی تری گلیسیریدها

– کربوهیدرات‌ها (نشاسته)

– پروتئین

– مخلوط چرک‌ها (چاشنی‌ها، انواع رب، انواع سس‌ها، ادویه‌ها)

– چرک‌های پخته

سطح مشترک  ظروف و سطوح قابل شست و شو با مایع ظرفشویی ممکن است:

– فلزی (آلومینیوم، استیل، نقره و…)

– شیشه‌ای (چینی، سرامیک و بلور)

– مواد عالی (پلاستیک، پت، تفلون)

– یا چرب باشند

آب

عوامل مهم برای آب جهت شست و شو عبارتند از:

– دمای آب

– PH آب

– سختی آب

دمای آب مورد استفاده در شست و شو ظروف بین ۳۲-۴۳ درجه سانتی‌گراد و ماکزیمم آن ۵۰ درجه سانتی‌گراد است. PH یک عامل مهم در شست و شو نیست ولی یک متغیر مهم در فرمولاسیون مایع ظرفشویی می‌باشد که به علت سازگاری با پوست دست PH نزدیک به خنثی برای مایع در نظر می‌گیرند که اب با این PH هم جهت شست و شو مناسب است.

افزایش سختی آب زدودن چربی را افزایش می‌دهد، سختی آب اثرات متغیری روی کف دارد که بستگی به محدوده سختی آب و نوع مواد پاک کننده دارد و در ضمن روی ظروف بعد از خشک شدن لک باقی گذاشته می‌شود.

منابع

ماهنامه صنایع بهداشتی و آرایشی؛ ۱۴۶