سانتریفیوژ

مولف : شرکت تجهیزات آزمایشگاهی آذین

سانتریفیوژ ها برای جدا کردن ذرات از محیط مایع به وسیله رسوب دادن آنها به کار می­روند. اساس فیزیکی جداسازی اعمال نیروی گریز از مرکز (centrifugal force) بر روی ذرات در حال دوران است که با شعاع میدان دوران و سرعت دوران نسبت مستقیم دارد. ذرات سنگین­تر زودتر رسوب می­کنند و بقیه ذرات برحسب وزن مخصوص خود رسوب می­کنند. سانتریفیوژی که دارای شعاع کمتر است، باید نسبت به سانتریفیوژی که شعاع بیشتری دارد، با سرعت بیشتری بچرخد تا همان نیروی سانتریفیوژ نسبی (RCF) را ایجاد کند.

هرچه شعاع چرخش یک سانتریفیوژ بیشتر باشد، سرعت ته­نشین شدن ذرات بیشتر است. سانتریفیوژ کردن براساس نیروی گریز از مرکز، دوران حول یک نقطه ثابت و وارد نمودن فشار بر روی فازهای مختلف یک مخلوط انجام می­گردد. مخلوط می­تواند به صورت گاز، مایع و یا ترکیب هر دو باشد.

سانتریفیوژهای آزمایشگاه تشخیص طبی، دستگاهی هستند که بوسیله نیروی چرخش دورانی الکتروموتور باعث ته­ نشین شدن مواد مختلف یک مخلوط یا محلول بر اساس اختلاف وزن مولکولی آنها می­شود. اگر این دستگاه مجهز به شاخک­های نگه­دارنده لوله باشد، آن را سانتریفیوژ معمولی و اگر مجهز به دیسک یا صفحه دایره­ای شکل مخصوص جاگذاری لوله­ های موئین باشد آن را سانتریفیوژ میکرو یا هماتوکریت گویند.
به­ طور کلی مبنای اصلی سانتریفیوژ اصل گریز از مرکز است. در حقیقت سانتریفیوژ به کمک نیروی گریز از مرکز، ذرات سوسپانسیون را از مایع آن جدا می­کند. همچنین می­تواند باعث تفکیک دومایع با تراکم متفاوت گردد. این مایعات می­توانند مایعات بد نباشند(مانندخون، سم و ادرار).

نحوه محاسبه RCF:

r = (شعاع از مرکز شافت موتور تا وسط لوله ) شعاع سانتریفیوژ بر حسب cm

RPM = دور در دقیقه rate per minute

واحد RCF بر­حسبxgبیان می­شود.

راه دیگر برای تعیین RCF استفاده از نموگرام می­باشد.

انواع سانتریفیوژها

Fixed angle / Angle head – با زاویه ثابت:
در این نوع سانتریفیوژ، لوله­ ها در یک زاویه ثابت قرار گرفته و در هنگام چرخش با همین زاویه می­چرخد و به سرعت بالایی هم می­رسد. head در زاویه بین ۴۰-۲۵ درجه ثابت قرار می گیرد( مثل سروفیوژ ). در این نوع سانتریفیوژ، رسوب به­ صورت مورب در دیواره لوله قرار گرفته و از نوع رسوب loose است.

Horizontal head / Swimming bucket/ Vertical access – افقی:
سانتریفیوژهای با جا لوله ­ای متحرک که باعث چرخش لوله­ ها و تغییر موقعیت آنها از عمودی به افقی می­شود. در این نوع سانتریفیوژ رسوب در ته لوله packed و محکم است و رسوب از نوع Firm است.

در طی کار با سانتریفیوژ به علت حرکت موتور آن، حرارت تولید می­شود و به ازای هر ۱۰ دقیقه سانتریفیوژ، دمای داخل آن تا ۵°C بالا می­رود. ایجاد حرارت بستگی به دور (rpm)، زمان چرخش و طرح قسمت چرخنده (rotor) دارد. این افزایش حرارت باعث همولیز و تبخیر نمونه یا محلول­ها می­شود، برای سانتریفیوژ کردن موادی که نسبت به افزایش دما حساس هستند، توصیه می­شود از سانتریفیوژهای یخچال­دار استفاده شود. ( مثل فرآورده های خونیblood productو آزمایشRIM )

اولتراسانتریفیوژ ( Ultra Centrifuge ):
نوعی از سانتریفیوژ می­باشد که جزء دستهFixed Anglesمی­باشد. سرعت آنها بسیار زیاد است، مثلاً ۲۰۰,۰۰۰ rpm . برای جدا کردن لیپوپروتئین­ها و رسپتور اسی (receptor assay ) ضمائم سلولی و رفع کدورت سرم­های کدر، برای اندازه­ گیری الکترولیت­ها و سایر تست­ها از این نوع سانتریفیوژ استفاده می­شود.

نکات لازم در موقع کار با سانتریفیوژ

سانتریفیوژ باید کاملا صاف و افقی قرار گیرد تا دستگاه در صورت عدم تعادل در حین کار حرکت نکند.سانتریفیوژ باید روی سطح محکم و صاف قرار گیرد.
به مسئله بالانس ( توازن ) توجه کنید. اندازه، وزن، شکل و حجم محلول در لوله­های مقابل یکدیگر مشابه باشد. اگر تعداد لوله فرد است، از لوله حاوی آب استفاده کنید. بالانس، عمر دستگاه را زیاد می­کند و زغال دیرتر خراب می­شود.
سانتریفیوژهای میکرو و هماتوکریت نیازی به رعایت موازنه ندارند، چون وزن موتور خیلی بیشتر از وزن و محتویات لوله­های موئینه است و اثر وزن یک لوله موئینه بسیار ناچیز و قابل چشم­پوشی است.
پیچ تنظیم سرعت سانتریفیوژ باید به آرامی چرخانده و زیاد شود.
در صورت شنیدن صدای ناهنجار یا لرزش غیر­عادی فوراً سانتریفیوژ را خاموش کنید.
بعد از استفاده از دستگاه، جا لوله­ای شسته و خشک شوند.
تمیز کردن روزانه سانتریفیوژ و ضد عفونی آن با گلوتارآلدئید ۱% توصیه می­شود.
برس­ها، زغال و سایر قسمت­های دستگاه هر ۳ ماه یک بار کنترل شده و در صورت لزوم عوض شوند.
قسمت­های زنگ­زده، خورده شده را تراشیده و با گازوئیل تمیز کرده و رنگ­آمیزی کنید.
بعد از شکستن یا ریختن نمونه در سانتریفیوژ فوراً آن را خاموش کنید. پنجره­ها را باز کنید، ۱۵ دقیقه اتاق را ترک کنید ( تا آئروسل­های بزرگ ته­نشین و با هوا رقیق شوند ) سپس با ماسک و دستکش با ماده ضد عفونی مناسب آن را تمیز و ضدعفونی کنید ( گلوتارآلدئید ۱% )
هیچگاه با درب باز سانتریفیوژ را روشن نکنید. تا دو دقیقه پس از توقف کامل سانتریفیوژ، درب آن را باز نکنید. سانتریفیوژهای دارای درب قفل­دار توصیه می­شوند.
از سرعت بیش از حد لزوم استفاده نکنید.

تقسیم­ بندی سانتریفیوژها

الف – تقسیم­ بندی براساس سرعت:

سانتریفیوژهای با دور بالا
سانتریفیوژهای با دور پایین
اولترا سانتریفیوژها
در گروه اول یعنی سانتریفیوژهای با دور بالا، سرعت دور تند بین ۲۱۰۰۰-۲۴۰۰۰ rpm دور در دقیقهتا حداکثر ۳۰۰۰۰ rpm می­باشد. از این سانتریفیوژها بیشتر جهت تهیه فرآورده­ های خونی استفاده گشته و همگی یخچال­دار هستند. دو نوع سانتریفیوژ با دور بالا وجود دارد:

سانتریفیوژ کم ظرفیت
سانتریفیوژ پر ظرفیت
سانتریفیوژهای کم ظرفیت مدل Discrete Sampling می­توانند میکروارگانیسم­ها، سلول­ها، ویروس­ها و اورگانل­های سلولی را جدا نمایند. سانتریفیوژهای پرظرفیت مدل Continuos Flow برای جداسازی مخمرها، باکتری­ها و ویروس­ها از محیط کشت، پروتئین­ها و باکتریوفاژها از نمونه­ های رقیق شده کاربرد دارند.

در گروه دوم یعنی سانتریفیوژهای با دور پایین، دور دوران بین ۲۰۰۰ – ۶۰۰۰ rpmتا حداکثر ۸۰۰۰ rpmبوده و در هر دو نوع یخچال­دار و بدون یخچال موجود می­باشند. بیشتر جهت سانتریفیوژ کردن سلول­های خونی یا ذرات حجیم استفاده شده و برای جداسازی ذرات ریز سرعت آنها کافی نیست.

در اولتراسانتریفیوژها معادل ۷۵۰۰۰ – ۱۰۰,۰۰۰ rpmتا حداکثر ۱۲۰, ۰۰۰ rpm می­باشد. اولترا سانتریفیوژها برای تفکیک مواد تشکیل­ دهنده سلولی کاربرد داشته و همگی دارای یخچال می­باشند. زیرا در دورهای بالا اصطحکاک هوا باعث گرم شدن دستگاه شده و در نتیجه منجر به تخریب پروتئین­ها خواهد شد. اولتراسانتریفیوژها به طور معمول در مراکز تحقیقاتی استفاده می­شوند.

ب – تقسیم­ بندی براساس شناور، زاویه ثابت و محوری بودن:

سانتریفیوژهای شناور Horizontal /Swing bucket /Swing out head
در این نوع سانتریفیوژها (سانتریفیوژهای شناور)، جایگاه قرار گرفتن نمونه­ها طبق نیروی ثقل عمود بر زمین بوده، اما با شروع حرکت، ابتدا از حالت عمودی خارج شده و زاویه پیدا می کند. سپس کاملاً شناور گشته و طبق نیروی گریز از مرکز به سمت خارج و به حالت افقی با سطح زمین درمی­آیند. لذا به آن نوع شناور یا swing گفته می­شود. به طور خلاصه دراین نوع سانتریفیوژ در حالت توقف وضعیت عمودی و در حالت دوران نمونه­ ها وضعیت افقی با سطح زمین دارند.

در این نوع سانتریفیوژ ذرات معلق بر اثر نیروی گریز از مرکز به بخش خارجی یعنی انتهای لوله­ها رانده شده و رسوب به صورت یک لایه تقریباً یکنواخت در ته لوله تشکیل می­گردد. در پایان عمل لوله­های حاوی نمونه مجدداً به حالت عمودی درآمده، رسوب در ته لوله و محلول شفاف در بالای آن قرار م­ گیرد. می­توان با پیپت پاستور یا سمپلر، مایع فوقانی را از رسوب جدا کرد. در صورتی که دور سانتریفیوژ بالا باشد و یا زمان دوران افزایش یابد، می­توان حتی رسوب را از محلول فوقانی جدا کرد.

سانتریفیوژهای زاویه ثابت Fixed angle / Angle head
لوله حاوی نمونه نسبت به محور دوران یک زاویه ثابت دارد. این زاویه از ۲۵ تا ۴۵ درجه می­تواند متغیر باشد. در این نوع سانتریفیوژ نیز ذرات معلق بر اثر نیروی گریز از مرکز به سمت خارج از محور دوران رانده می­شوند. اما برخلاف سانتریفیوژهای شناور، رسوب در جدار و بخشی از کف لوله که در قسمت خارجی محور دوران قرار دارد، رانده می­شود.البته هر قدر این زاویه نسبت به محور دوران کمتر باشد، رسوب بیشتر در جداره تشکیل می­گردد و اگر زاویه بیشتر باشد، رسوب بیشتر در کف تشکیل می­گردد. از آنجایی که شکل آئرودینامیک چرخاننده اجازه دوران در دور بالاتر و رسوب ذرات ریزتر را می­دهد، لذا میزان رسوب­دهی این نوع سانتریفیوژها ازنوع شناور بالاتر است.

سانتریفیوژهای محوریAxial
در واقع، لوله حاوی نمونه در طول محور عمودی خود دوران می­کند ( بر خلاف سانتریفیوژهای معمولی که در طول محور افقی دوران می­کنند.) این دستگاه­ها به طور تجاری برای مقاصد بالینی در دسترس می­باشند. معمولاً خون بیمار در لوله­های سپتوم­دار وکیوم شده، نمونه­ گیری گشته، سپس در جایگاه مخصوص خود به نام Axial Separation Module قرار داده شده و به طور خودکار در طول محور عمودی خود شروع به دوران می­کند. ممکن است یک سوزن از طریق درب پلاستیکی ( سپتوم ) داخل لوله شده و از قسمت مرکزی، نمونه شفاف شده را برداشت کند. در این روش ذرات معلق که می­توانند سلول­های خونی باشند، به قسمت محیطی لوله­ ها رانده می­شوند. در انواع تجاری این دستگاه­ها کل فرآیند جداساز در طی ۷۰ ثانیه کامل می­گردد که زمان مناسبی می­باشد.

اساس روش سانتریفیوژها

اساس سانتریفیوژ حرکت دورانی حول یک محور ثابت است. افزایش قدرت نیروی سانتریفیوژ بستگی به شعاع دوران و سرعت دوران دارد. این نیرو، نیروی نسبی سانتریفیوژ ( Relative Centrifugal Force ) یا RCF نامیده می­شود که بر اساس ضریبی از g بیان می­گردد.

چگونگی مقایسه سانتریفیوژ­ها:

مقایسه سانتریفیوژ­ها بر­اساسRCF است که توانایی تفکیک یک سانتریفیوژ را به خوبی مشخص می­کند. اثرRCF بر روی یک نمونه به فاصله ثابت نمونه از مرکز چرخش بستگی دارد. به علت اینکه فاصله عمق نمونه با قسمت­های سطحی آن از مرکزمتفاوت است. اثرRCF بر روی نواحی عمقی یک نمونه بیشتر از نواحی سطحی آن خواهد بود.

عمل سانتریفیوژ از سه طریق اصلی اجرا می­شود که عبارتند از:

رسوب­دهی تمایزیDifferential Pelleting
سرعت منطقه­ایRate – Zonal
ایزوپیکریکIsopycric
در روش رسوب­دهی تمایزی ابتدا ذرات تقریباً به طور یکنواخت در محلول معلق هستند. با شروع کار سانتریفیوژ، ذرات با سرعت­های متفاوت به سمت انتهای لوله یا در جهت نیروی سانتریفیوژ حرکت می­کنند. روش رسوب­دهی تمایزی در اصل جداسازی در محیط یکنواخت می­باشد. در روش سرعت منطقه­ای جداسازی به سرعت نسبی مناطق مختلف بستگی دارد. اما در روش ایزوپیکریک به دانسیته ذرات شناور در محیط وابسته است. در روش­های فوق ذرات مختلف به صورت نوارهایی در طول گرادیان محیط در اثر سانتریفیوژ جدا می­شوند.

اجزای دستگاه سانتریفیوژ

موتور الکتریکی
روتوریاهد سانتریفیوژ
تایمر
شافت
سر روتور
کلید خاموش و روشن کردن دستگاه
ترمز ( Brake) که دور عکس می­زند.
کنترل کننده سرعت ( Potentiometer )
Tachometer (سرعت­ سنج) که دور سانتریفیوژ را نشان می­دهد.
روتور که لوله های حاوی نمونه را در آن جای می­دهند با سرعت تنظیم شده توسط موتور چرخیده و ممکن است از جنس استیل، برنز و یا حتی پلاستیک باشد.

انواع سانتریفیوژهای موجود در آزمایشگاه­ها

سانتریفیوژ سایتولوژی
از این نوع سانتریفیوژ برای قرار دادن سلول­های موجود در یک مایع روی اسلاید میکروسکوپ استفاده می­شود. در موقع استفاده کاربر ظرف مخصوص نمونه، صفحه فیلتر و یک اسلاید را کنار هم قرارمی­دهد. سپس همگی را در داخل روتور گذاشته مایع مورد نظر را در ظرف مخصوص نمونه قرار داده و دستگاه را روشن می­کند. بعد از فعال شدن دستگاه، مایع با فشار در تماس با مجموعه فیلتر / اسلاید قرار می­گیرد.

معمولاً سانتریفیوژها با دور ۲۰۰ – ۴۰۰۰ rpmکار کرده و زمان سانتریفیوژ ۹۹-۱ دقیقه متغیر است.

سانتریفیوژ میکروهماتوکریت
سانتریفیوژ میکروهماتوکریت با استفاده از نیروی گریز از مرکز هماتوکریت خون (نسبت حجم یاخته­های سرخ به کل حجم خون ) را مشخص می­کند. این نوع سانتریفیوژها دارای روتوری می­باشند که لوله­های موئین حاوی نمونه به صورت افقی روی آن قرار می­گیرند. بعد از انجام سانتریفیوژ با استفاده از یک صفحه درجه­بندی شده، مقدار هماتوکریت بدست می­ آید.

میکروسانتریفیوژ ها
از این نوع سانتریفیوژها برای نمونه­های با حجم کم غالباً کمتر از ۱٫۵ ml ( مانند نمونه­های گرفته شده از اطفال ) استفاده می­شود. میکروسانتریفیوژها در مدل­های با دور پایین و دور بالا ساخته می­شوند. در دور پایین حداکثر سرعت ۱۳۰۰۰rpm بوده و برای خون و سایر محصولات خونی کاربرد دارد. در مدل­های با دور بالا حداکثر سرعت به ۲۸۰۰۰ rpmنیز رسیده و برای جمع­آوری سلول­ها و میکروارگانیسم­ها و بررسی ارگانل­های سلولی کاربرد دارند. غالباً لوله­هایی که در میکروسانتریفیوژها استفاده می­شوند ازجنس پلاستیک و یکبار مصرف بوده، دارای یک سطح مقطع مخروطی و دارای سرپوش می­باشند.

سانتریفیوژهای شستشودهنده سلول
از این نوع سانتریفیوژ جهت شستشو، دکانته کردن، مخلوط کردن و شستشوی مجدد یاخته­های قرمز خون قبل از آزمایشات متعددی چون Antiglobulin استفاده می­شود.

نحوه نگه­داری از دستگاه سانتریفیوژ

پیچ تنظیم سرعت باید به آرامی چرخانده شود.
در صورت استفاده مکرر در طول روز سانتریفیوژ باید در فواصل زمانی کوتاه (ترجیحاً روزانه ) با محلول هیپوکلریت سدیم با رقت ۱/۰ تمیز شود.
بازدید ذغال وcommutators( سویگرها ) هر سه ماه یک بار باید انجام شود.
زمان آنباید هرسهماهیکبارتوسطکرونومتر ( زمان­سنج ) کالیبرهو مورد کنترل قرار گیرد.
همچنین دور آن را باید توسط دورسنج ( تاکومتر ) هر سه ماه یک بار کنترل کرد.

کنترل کیفیت

محدوده مجاز تغییرات به صورت زیر است:

اختلاف دور ۵%±
اختلاف زمان ۱۰%±
اختلاف دما ۲°C±

ایمنی

هیچگاه نباید سانتریفیوژ را در حالی که درب آن باز است روشن نمود.
باید از سرعت بالاتراز حد لازم استفاده شود.
هرگز قبل از ایست کامل سانتریفیوژ درب آنباز نشود.
قبل از اطمینان از کارکرد صحیح قفل درب سانتریفیوژ، از روشن کردن دستگاه اجتناب کنید.
در صورت برقرار نبودن توازن و تولید صداهای ناهنجار، باید در اسرع وقت دستگاه را خاموش نموده و همواره باید از تراز بودن روتورها قبل از روشن کردن دستگاه مطمئن شد.
قبل از روشن نمودن سانتریفیوژ، لوله­ ها را باید از نظر وجود خراش یا ترک کنترل نمود.
از سانتریفیوژ نمودن لوله­های حاوی نمونه بدون درپوش خودداری شود.
در صورت شکستگی یا شک به شکستن لوله­ ها در سانتریفیوژ، باید دستگاه را خاموش نموده، به مدت ۳۰ دقیقه صبر کرده و سپس اقدام به تمیز و ضدعفونی کردن درون سانتریفیوژ با محلول سفید کننده ۱۰% نمود.
اگر شکستگی لوله­ ها پس از خاموش کردن دستگاه مشخص شد، درب سانتریفیوژ باید بلافاصله بسته شده و پس از ۳۰ دقیقه اقدامات فوق صورت پذیرد.

کالیبراسیون

در صورت که نتایج کنترل کیفی قابل قبول نباشند، جهت کالیبراسیون به شرکت پشتیبان فرستاده شود.

کنترل کیفی و بررسی کالیبراسیون میکروهماتوکریت

برای کنترل کیفی دستگاه توجه به موارد زیر ضروری می­باشد:

سرعت سانتریفیوژ
صحت زمان­سنج دستگاه
حداکثر توان در تجمع سلول­ها
سرعت ( برحسب دور در دقیقه ) و زمان­سنج سانتریفیوژ به ترتیب با تاکومتر و کرونومتر قابل بررسی می­باشند.

ایمنی و نگه­داری

به منظور پیشگیری از بروز نوسانات جریان الکتریکی، دستگاه باید به سیستم تثبیت کننده جریان برق (UPS ) مجهز شود.
ذغال دستگاه باید هر سه ماه یک بار بازدید و هر ۶ ماه یک بار تعویض گردد.
واشر دور حلقه محیطی دستگاه باید همیشه تمیز باشد.
دستگاه باید در جای محکم قرار گیرد تا ضربات وارده به پایه دستگاه در حال چرخش باعث خرابی دستگاه و همچنین کم شدن دقت آن نشود.
در هنگام باز کردن درب سانتریفیوژ و برداشتن لوله­ های موئینه باید مواظب بود، زیرا لوله­ های شکسته شده به قطعات ریزی تبدیل گشته و بعضاً با چشم قابل دید نیستند.
در صورتی که عجله­ای برای خواندن نتیجه وجود ندارد، بهتر است برای جلوگیری از شکل­گیری آئروسل، درب سانتریفیوژ را ۵ تا ۱۰ دقیقه بعد از توقف دستگاه بار نمائید.

کاربرد دستگاه سانتریفیوژ چیست؟
سانتریفیوژ چیست؟ سانتریفیوژ یک وسیله آزمایشگاهی است که برای جداسازی سیالات، گاز یا مایعات براساس چگالی بکار می­رود. فرآیند جداسازی با چرخش ظروف حاوی نمونه با سرعت بالا رخ می­دهد. نیروی سانتریفیوژی مواد سنگین­تر را در انتهای ظرف حاوی نمونه قرار می­دهد.

سانتریفیوژ کردن چیست؟
سانتریفیوژ کردن یک فرآیند است که شامل استفاده از نیروی گریز از مرکز برای رسوب مخلوط ناهمگن با استفاده از دستگاه سانتریفیوژ می­باشد و در کارهای صنعتی و آزمایشگاهی استفاده می­شود. این فرآیند برای جدا کردن دو ماده مخلوط­نشدنی استفاده می­شود.

یک سانتریفیوژ چطور کار می­کند؟
سانتریفیوژ دستگاهی است که در آن چرخش نمونه­های مایع در سرعت­های بالا و در نتیجه ایجاد یک نیروی گریز از مرکز قوی باعث می­شود که مواد متراکم­تر و چگال­تر خیلی سریعتر از نیروی حاصل از جاذبه نرمال به سمت انتهای لوله سانتریفیوژ حرکت کنند.

هدف استفاده از سانتریفیوژ چیست؟
در یک سانتریفیوژ مخلوطی ناهمگن از جامد و مایع بوسیله چرخش جدا می­شوند. پس از یک فرآیند سانتریفیوژی موفق، رسوبات جامد در ته لوله آزمایش ته نشین شده و نمونه سانتریفیوژی شفاف خواهد بود.

یک سانتریفیوژ مجموعه­ای از تجهیزات است که یک شی را با استفاده از نیروی بالقوه قوی عمود بر محور چرخش (گریز از مرکز) به دور محور ثابت(حول یک دایره) به چرخش در می­آورند. سانتریفیوژ با استفاده از اصل رسوبگذاری کار می کند که در آن شتاب گریز از مرکز باعث می شود تا مواد متراکم تر و ذرات به سمت بیرون و در جهت شعاعی حرکت کنند. در همان لحظه، ذراتی که دارای چگالی کمتر هستند، تغییر مکان داده و به سمت مرکز حرکت می کنند. در سانتریفیوژهای آزمایشگاهی که لوله های نمونه استفاده می شود، شتاب شعاعی باعث می شود که ذرات چگال تر در ته لوله ته نشین شوند، در حالی که مواد با چگالی کم به سمت بالا می آیند.

سه نوع سانتریفیوژ طراحی شده برای کاربردهای مختلف وجود دارد. سانتریفیوژهای با مقیاس صنعتی به طور معمول در فرآیند تولید و تصفیه جهت رسوب ذرات جامد معلق یا جداسازی مایعات مخلوط نشدنی استفاده می شود. یک مثال فرآیند جداسازی خامه از لبنیات است.

سانتریفیوژهای با سرعت خیلی بالا و التراسانتریفیوژها توانایی تولید شتاب خیلی زیاد بوده که می توانند ذرات ریز تا مقیاس نانو و مولکول های با جرم های متفاوت را جدا کنند.

سانتریفیوژهای بزرگ برای شبیه سازی شتاب گرانش بالا یا شتاب های محیطی ( بعنوان مثال تمرین High-G برای آموزش خلبانان ) استفاده می شوند. سانتریفیوژهای با سایز متوسط در ماشین های لباسشویی و در بعضی استخرهای شست و شو برای گرفتن آب پارچه استفاده می شود.

سانتریفیوژهای گازی برای جداسازی ایزوتوپ ها استفاده می شود. مانند غنی سازی سوخت هسته ای برای ایزوتوپ شکافت پذیر.

تاریخچه سانتریفیوژ:
اوایل قرن بیستم پوسترهای تبلیغاتی برای جداسازی مواد لبنی از شیر دیده می شد. مهندس نظامی انگلیسی بنیامین رابینر ( ۱۷۰۷ – ۱۷۵۱ ) یک دستگاه بازوی چرخان برای تعیین کشش اختراع کرد. در سال ۱۸۶۴، آنتونین پرانتل ایده یک سانتریفیوژ لبنی برای جداسازی خامه از شیر را مطرح کرد. این ایده بعدا توسط برادرش، الکساندر پرانتل، در جهت بهبود طراحی قبلی توسعه داده شد و یک نمونه دستگاه استخراج چربی کره در سال ۱۸۷۵ به نمایش گذاشته شد.