امولسیون مخلوطی از دو یا چند مایع می باشد که به طور معمول غیر قابل امتزاج می باشند. در امولسیون، یک مایع (فاز پراکنده) در دیگر مایع (فاز پیوسته) پراکنده شده است. کلمه “امولسیون” از کلمه لاتین به معنای “شیر” می باشد چون شیر یک امولسیون چربی و آب است. دو مایع می توانند انواع مختلف امولسیون تشکیل دهند که از جمله آنها امولسیون آب در روغن و امولسیون روغن در آب است. در امولسیون آب در روغن فاز ثابت روغن و فاز پراکنده آب است و بر عکس در امولسیون روغن در آب فاز پراکنده روغن می باشد. اما مشکلی که در ساخت امولسیون می باشد این است که با توجه به اینکه آب یک ماده قطبی و روغن یک ماده غیر قطبی است در نتیجه این دو مایع نمی توانند با یکدیگر ممزوج شده و یک مایع یکدست و هموژن تشکیل دهند لذا برای اینکه بتوان این دو ماده را در کنار یکدیگر نگه داشت باید از امولسیفایر ها استفاده کرد.
امولسیفایرها از دسته سورفکتانت ها هستند که موجب کاهش کشش سطحی می شوند در نتیجه از این مواد برای ساخت کرم ها و لوسیون ها استفاده میشود چون با وجود این مواد , آب و چربی موجود در این محصولات به راحتی مخلوط شده و یک ترکیب هموژن می سازند.
بطور کلی امولسیفایرها دو دسته می باشند. دسته اول آنهایی که ایجاد امولسیون آب در چربی (W/O) می کنند و دسته دوم امولسیفایرهایی که امولسیون چربی در آب (O/W) می سازند. تفاوت اصلی این امولسیفایرها مربوط به عدد HLB آنها است. HLB مخفف Hydrophilic Lipophilic Balance است یعنی نسبت آب دوستی به چربی دوستی.
عدد HLB بین صفر تا بیست است. به این ترتیب که عدد صفر مربوط به روغن و عدد بیست مربوط به آب است. هر ماده ای که آبدوست تر باشد عدد HLB بالاتر و هر ماده ای که چربی دوست تر باشد عدد HLB پایین تری خواهد داشت.
- اگر عدد HLB سورفکتانت بین 3 الی 6 باشد, امولسیفایر آب در چربی (W/O) خواهد شد.
- اگر عدد HLB سورفکتانت بین 12 الی 16 باشد , امولسیفایر چربی در آب (O/W) خواهد شد.
برای انتخاب امولسیفایر متناسب با امولسیون باید در ابتدا عدد HLB محصول مورد نظر محاسبه شود. به بیان دیگر , همه مواد موجود در امولسیون عدد HLB مخصوص به خود را دارند و باید عدد آنها با توجه به میزان مصرف آن ماده در محصول محاسبه شده و میانگین آنرا بدست آورد. عدد HLB امولسیفایر انتخابی باید در بازه عدد بدست آمده با اختلاف منفی یا مثبت 1 باشد. عدد HLB مواد بسته به نوع امولسیون متفاوت است. معمولا عدد HLB مواد در امولسیون های روغن در آب بیشتر است. برای مشاهده عدد HLB برخی از مواد تشکیل دهنده امولسیون ها بر روی لینک زیر کلیک نمایید.
تماس با کارشناسان