مادهای است شوینده، جرم زدا و گاه ضد عفونی کننده که به شکل خمیر که با کمک مسواک برای پاک کردن دندان، بین دندانها و دهان به کار میرود. مواد تشکیل دهنده خمیر دندانهای باستانی بسیار متفاوت و متنوع بودند. عناصر مورد استفاده شامل پودر خاکستر گوسفند و پوست تخم مرغ و… بود. یونانیان و رومیها بیشتر برای جرم زدایی و ساییدگی از خمیر استفاده میکردند و ترکیبات خمیر دندانشان شامل استخوانهای خرد شده و پوستههای صدف بود. رومیها با اضافه کردن طعم دهنده به خمیردندان موجب بهبود تنفس و رفع بوی بد دهان شدند و همچنین از زغال چوب و پودر پوست استفاده می کردند. چینیها از مواد مختلفی در خمیر دندان استفاده میکردند که شامل جینسنگ، گیاه قاشقی و نمک میشد.
پیش از دهه ۱۸۵۰ خمیردندانها عموما به صورت پودر بودند و در سال ۱۸۷۳ شرکت Colgate شروع به تولید خمیر دندان در قالبهای پلاستیکی کرد و در دهه ۱۸۹۰ خمیر دندان های توپی را عرضه کرد.
تا سال ۱۹۴۵، خمیردندان حاوی صابون بود اما پس از آن، صابون با مواد دیگر جایگزین شد تا خمیر دندان به یک خمیر نرم یا امولسیون , مانند خمیر دندان های امروزی تبدیل شود.
مواد تشکیل دهنده خمیردندان
ساینده
مرطوبکننده یا جاذب الرطوبه
کف کننده
ژل کننده
شیرین کننده
طعم دهنده
نگهدارنده
ترکیبات فلوئوردار
رنگ
ترکیبات درمانی یا مواد فعال
آب
برای کسب اطلاعات بیشتر در این خصوص لطفا به صفحات زیر مراجعه فرمایید.
فلوراید و تاثیر آن در استحکام دندان ها
چگونه از دندان ها و لثه ی خود محافظت كنیم ؟