هورمون مادهای شیمیایی (پروتئینی و استروئیدی) است که به مقدار بسیار کم از غدد درون ریز بدن ترشح میشود و به صورت اندام هدف روی سلولهای خاصی تأثیر میگذارد و عمل یا اعمال را تنظیم میکند. مقدار هورمونها توسط ارتباطات پیچیده اعضای دستگاه درونریز با هم و با دستگاه عصبی تنظیم میشود. از آنجایی که هیپوفیز (غده زیر مغزی) بر روی فعالیت تمامی غدد نظارت دارد و خود هیپوفیز توسط هیپوتالاموس کنترل میگردد میزان ترشحات هورمونها تنظیم میشود و اینگونه دستگاه عصبی با دستگاه هورمونی ارتباط پیدا میکنند.
به روشهای مختلفی میتوان هورمونها را تقسیمبندی کرد بر اساس ساختار، اندام تولیدکننده یا محل ترشح
- بر اساس ساختار مولکولی در بدن انسان چهار نوع کلی هورمون وجود دارد: هورمونهای استروییدی مانند هورمونهای جنسی، آمینو اسیدی، هورمونهایی که از اسیدهای چرب مشتق میشوند و هورمونهای پپتیدی. گیرندههای هورمونهای آمینو اسیدی در روی سلولهای هدف قرار دارد و گیرندههای هورمونهای استروییدی در سطح سلول قرار دارند.
- بر اساس اندام تولیدکننده هورمون در بدن انسان مانند: هورمونهای هیپوفیزی، هورمونهای تیروئیدی، هورمونهای غده فوق کلیوی، هورمونهای جنسی و …
- بر اساس محل ترشح: غدد درونریز مانند هیپوفیز، هیپوتالاموس و تیروئید فوق کلیه، معده دوازدهه (ابتدای روده باریک) اپی فیز، کبد تخمدانها در زنان، غدد برون ریز مانند غدد بزاقی، اشکی و پستان (درزنان) و پانکراس و کبد و بیضهها (در مردان).