استفاده از دهانشویه نقش مهمی در رعایت بهداشت دهان به عهده دارد چون میکروبهای موجود در دهان در تمام سطوح پراکندهاند و با استفاده از مسواک و خمیردندان تنها به بخشی از باکتریهای دهان میتوان دسترسی داشت، و تنها به وسیله دهانشویه است که میتوان تمام سطوح دهان را ضدعفونی کرد.
نحوه استفاده:
معمولاً یک تا دو قاشق غذاخوری از محلول دهانشویه به مدت ۳۰ تا ۶۰ ثانیه در دهان نگهداری میشود و سپس دهان تخلیه میگردد.
توصیه میشود بلافاصله پس از مسواک از دهانشویه استفاده نگردد تا فلوراید موجود بر روی سطوح دندانی شسته نشود. همچنین توصیه میشود پس از استفاده از دهانشویه دهان به مدت ۱۵ الی ۳۰ دقیقه شستوشو نشود.
منافع و عوارض جانبی:
مهمترین وظیفه دهانشویه کم کردن تعداد و فعالیت باکتریهای موجود در دهان است اما به منظورهای دیگری نیز از دهان شویه استفاده میشود که عبارتند از:
خنثیسازی بوی دهان
کاهش التهاب مخاط دهان
خواص ضد قارچی
مرطوب کنندگی دهان
کاهش جرم دندان و سفید کردن دندانها
البته تأکید بر این نکته لازم است که استفاده از دهان شویه جایگزینی برای مسواک و خمیردندان محسوب نمیشود. برای بعضی افراد استفاده از مسواک و خمیردندان کافیاست اما برای افرادی که به طور سرسری و یا دیر به دیر دندان هایشان را مسواک میزنند، استفاده از اقدام بهداشتی مکمل الزامی است.
در افراد بالای ۴۰ سال که تحلیل لثه وجود دارد، استفاده از مسواک نرم توصیه میشود تا روند تحلیل لثه تشدید نشود که در این موارد برای جبران کاهش قدرت پاک کنندگی مسواک، استفاده از دهان شویه میتواند مکمل خوبی محسوب شود. بعضی از دهان شویه ها دارای ترکیباتی هستند که عوارض اختصاصی دارند. به عنوان مثال دهان شویه های حاوی کلرهگزیدین اگر در طولانی مدت مصرف شوند، دو عارضه بر جا می گذارند که عبارتند از: اختلالات حس چشایی و لکههای دندانی.
بنابراین دهانشویه کلرهگزیدین باید به تجویز پزشک و فقط به مدت حداکثر ۱۰ روز مصرف شود. در بعضی از دهان شویه های دارای کلرهگزیدین الکل هم وجود دارد که عوارض الکل به عوارض کلرهگزیدین اضافه میشود. وجود الکل در هر دهان شویه ای باعث ایجاد خشکی دهان و سوزش دهان میگردد. یکی دیگر از عوارض الکل ایجاد بوی دهان به دلیل خشکی دهان است. بعضی دانشمندان پیشنهاد کرده اند که استفاده از الکل به صورت خوراکی یا دهانشویه زمینهساز ایجاد سرطان دهان است.
انواع دهانشویه :
۱- دهان شویه حاوی فلوراید: که باعث توقف پوسیدگی می گردد ویا از پوسیدگی دندانها جلوگیری می کند.
۲- دهان شویه های ضد میکروبی حاوی کلرهگزیدین و یا فنول: این ها را بعد از جراحی لثه و دهان تجویز می کنند.
فنول نیز مانند کلرهگزیدین باکتریهای دهان را از بین می برد اما نه به اندازه کلرهگزیدین.
۳- دهان شویه حاوی پراکسید هیدروژن: این نوع دهان شویه خاصیت سفید کنندگی دارد.
۴- کلرور سدیم: درواقع همان آب ونمک است که باعث کاهش التهاب و التیام زخمها می گردد.
دهان شویه ها به روش دیگری نیز تقسیم بندی می شوند: حاوی الکل و بدون الکل
دهان شویه های حاوی الکل راحت تر جذب مخاط می شوند ولی باعث خشکی دهان پس از استفاده می گردند. و اگر طولانی مدت استفاده شوند ممکنست منجر به ابتلا به سرطان های دهان شوند.