ملانین نوعی رنگدانه طبیعی در پوست است. رنگ مو، پوست و چشمان انسان و حیوانات غالبا به نوع و میزان ملانین آنها بستگی دارد. ملانین توسط سلولهای پوستی ویژهای موسوم به ملانوسیتها تولید میشود. کلیه افراد دارای تعداد مشابهی ملانوسیت هستند؛ اما برخی افراد ملانین بیشتری نسبت به سایرین تولید میکنند. چنانچه میزان ملانین تولید شده توسط سلولهای ملانوسیت کمتر از حد معمول باشد؛ در اینصورت رنگ پوست، مو و عنبیه فرد احتمالا بسیار روشن خواهد بود. در مقابل افزایش سطح تولید ملانین موجب تیرگی بیشتر این نواحی خواهد شد.
میزان ملانین بدن هر فرد به الگوی ژنتیکی وی بستگی دارد. به همین دلیل والدین دارای پوست تیره احتمالا صاحب فرزندانی با رنگ پوست مشابه خواهند شد. با قرارگیری انسان در معرض آفتاب سطح تولید ملانین در بدن افزایش پیدا میکند. این پدیده احتمالا به حفاظت بیشتر از بدن در برابر مضرات اشعه ماوراءبنفش کمک میکند. اما چنین اقدامی برای حفاظت از بدن در مقابل آفتاب کافی نیست. در واقع آفتابسوختگی و تیرهتر شدن رنگ پوست علائمی دال بر آسیبدیدگی پوست هستند؛ لذا پوشاندن سطح پوست زیر تابش شدید خورشید و استفاده از کرمهای ضد آفتاب استاندارد کاملا ضروری خواهد بود.
مطالعات انجام شده نشان میدهند که نرخ ابتلا به سرطان پوست در افرادی با پوست تیره نسبت به اشخاصی با پوست روشنتر بهمراتب کمتر است. هنوز دقیقا روشن نیست که این پدیده بهدلیل افزایش میزان ملانین در پوست بوده یا از عوامل دیگری ناشی میشود.
بدن انسان دارای ۳ گونه مختلف ملانین بهصورت زیر است:
Eumelanin که رنگ تیره مو، پوست و چشم افراد عمدتا از آن ناشی میشود. Eumelanin دارای ۲ گونه مختلف قهوهای و مشکی است. رنگ موی مشکی و قهوهای بر اثر ترکیب مقادیر متفاوتی از Eumelanin مشکی و قهوهای ایجاد میشود.
Pheomelanin که رنگ مناطق صورتی بدن نظیر لبها و نوک پستانها از آن ناشی میشود. برابر بودن مقادیر Pheomelanin و Eumelanin در بدن موجب میشود تا رنگ موهای انسان متمایل به قرمز شود. رنگآمیزی بلوند مو زمانی مشاهده میشود که بدن انسان دارای مقادیر مشابهی Eumelanin قهوهای و Pheomelanin باشد.
Neuromelanin که رنگ نورونهای عصبی را کنترل میکند. رنگآمیزی مربوط به اینگونه از ملانین توسط چشم انسان قابل رویت نیست. سلولهای ملانوسیت اقدام به تولید Eumelanin و Pheomelanin میکنند و Neuromelanin نیز در بافت مغز یافت میشود.