این ماده شیمیایی به شدت خورنده است و به دلیل توانایی آن در تغییر شیمیایی چربی ها در فرآیندی به نام صابون سازی مفید است. در صنعت به عنوان معرف شیمیایی ، برای ساخت صابون و در پخت و پز برای تیمار برخی از غذاها استفاده می شود.
روغن ها و چربی ها حاوی مخلوطی از اسیدهای چرب هستند که با مولکول گلیسرول پیوند خورده و تری گلیسیرید را تشکیل می دهند. سدیم هیدروکسید، تری گلیسیرید را تجزیه کرده و اسیدها را به نمک های سدیم تبدیل می کند مانند سدیم تالووات و سدیم پالمیتات تولید می کند.
این نمک ها به عنوان سورفاکتانت ، موادی که کشش سطحی مایعات را کاهش می دهند، مورد استفاده قرار می گیرند. آنها توپ های کوچکی در اطراف ذرات چربی تشکیل می دهند و آبگریز بودن چربی ها را تغییر داده و اجازه می دهند که در آب حل شوند.
سدیم هیدروکسید خالص یک جامد سفید رنگ است که به شکل گلوله ، پرک ، گرانول و همچنین محلول اشباع ۵۰٪ موجود است. این ماده سمی است و به راحتی دی اکسید کربن را از هوا جذب می کند ، بنابراین باید آن را در یک محفظه محکم نگهداری کرد.
این ماده شیمیایی در آب ، اتانول و متانول محلول است اگرچه حلالیت کمتری در این حلال ها نسبت به هیدروکسید پتاسیم نشان می دهد. NaOH در اتر و سایر حلال های غیر قطبی نامحلول است. محلول هیدروکسید سدیم لکه زرد رنگ روی پارچه و کاغذ باقی می گذارد.
در نزدیکی رطوبت ، سدیم هیدروکسید می تواند بافت حیوانی و گیاهی و تاحدودی فلزات را بسوزاند یا بخورد. NaOH به راحتی در آب ، الکل و گلیسرول حل شده در حین حل شدن گرما تولید می کند.
این ترکیب در طیف گسترده ای از فرایندها استفاده می شود. به عنوان مثال اسیدهای موجود در پالایش نفت را احیا می کند و در صنایع غذایی برای کندن پوست میوه ها و سبزیجات مورد استفاده قرار می گیرد. برخی صنایع از آن برای قلم زنی استفاده می کنند.
هیدروکسید سدیم همچنین متداول ترین بازی است که در آزمایشگاه های شیمیایی مورد استفاده قرار می گیرد زیرا می تواند تعداد زیادی کاتیون را تست کند (که به آن آنالیز معدنی کیفی می گویند). همچنین مواد قلیایی را برای واکنش هایی که به آن نیاز دارند ، مانند بیوره ، فراهم می کند.
خواص فیزیکی و شیمیایی
- فرمول شیمیایی: NaOH
- وزن مولکولی : ۴۰.۰
- نقطه ذوب ۳۱۸. ۴ : درجه سانتی گراد
- نقطه جوش ۱۳۹۰ : درجه سانتی گراد
- وزن مخصوص ۲.۱۳ :
- انحلال پذیری: محلول در آب ، اتانول و گلیسرول ؛ نامحلول در استون و اتر
- مشخصات کلی: جامد سفید رنگ
فرآیندهای مدرن تولید صابون ، هرچند هنوز بر اساس ترکیبی از مواد قلیایی قوی مانند هیدروکسید سدیم و روغن یا چربی است ولی بعید به نظر می رسد که سدیم هیدروکسید و چربی مستقیما ترکیب شوند زیرا صابون تولید شده بسیار خشن خواهد بود.