چرخه رشد مو

مولف : واحد تحقیق و توسعه گروه بهداشتی فیروز

بعد از آشنایی با ساختمان مو به فرآیند رشد مو می پردازیم. در حقیقت تمام فولیکولهای مو، متحمل فعالیت چرخه ای ذیل می شوند:

  • آناژن ۱ : دوره رشد موها می‌باشد.
  • کاتاژن ۲ : مرحله بین آناژن و تلوژن می باشد. در این مرحله به علت توقف تقسیمات سلولی ، سلولهای پیاز مو تغذیه نمی شوند و پیاز مو کراتینه می شود.انتهای مو که در مجاورت سطح پوست است حالت چماقی می گیرد. موی چماقی به سمت سطح پوست حرکت می کند.
  • تلوژن۳در این دوره موی چماقی که هنوز توسط پایه بسط یافته اش در فولیکول باقی مانده است، توسط موی جدید درحال رویش ریزش می کند. در ضمن پاپیلا از ماتریس اپیدرمال جدا می شود و ریشه  ثانوی ساکن کوچکی ایجاد می شود.

فولیکول مو پس از اتمام دوره تلوژن، با رویش درونی ریشه ثانویه و بازسازی ماتریس دوباره فعال می شود. دوره آناژن که بین ۲ تا ۷ سال طول می‌کشد.
پوست فرق سر یک فرد عادی حدود ۱۰۰،۰۰۰ فولیکول مو دارد، که ۹۰-۸۵% این موها در فاز آناژن، ۵% موها در فاز کاتاژن و ۱۰% در فاز تالوژن می باشند. اگر تنها ۱% از موهایی که در فاز تالوژن هستند در آخرین روز این فاز در نظر گرفته شود، به طور متوسط روزانه ۵۰ تا ۱۰۰ مو میریزد.
عوامل مختلفی می توانند روی چرخه رشد مو اثر کنند و باعث شوند تعداد فولیکولها در هر فاز  یا مدت زمان هر فاز تغییر کند. هنگامی که تعداد قابل توجهی از فولیکولهای فاز آناژن وارد فاز تالوژن شوند،  ریزش مو پس از گذشت سه ماه آغاز خواهد شد. بنابراین مشکل ریزش مو زمانی آغاز می شود که موهای ریزش یافته بیشتر و سریع تر از موهای رویش یافته جدید باشد و یا رشد موهای جدید ضعیف شود در این حالت بعد از مدتی از تعداد کل موها کاسته شده و فرد متوجه کاهش حجم موهایش می شود .
از عواملی که در ریزش مو دخیل هستند می توان به موارد ذیل اشاره کرد:

  • تلوژن افلوویوم

استرس میتواند عامل مهمی ریزش مو محسوب شود. یک استرس شدید باعث می شود درصد زیادی از موها در یک زمان از فاز آناژن وارد فاز تلوژن شوند و رشدشان متوقف شود. چند ماه بعد از استرس وارد شده موهای در حال استراحت دچار ریزش شده و این ریزش به حدی شدید میباشد که باعث نگرانی فرد می شود. این یک شرایط موقتی می باشد و طی چند ماه موهای جدید با چرخه طبیعی شروع به رشد می کنند.

 

  • آناژن افلوویوم

آناژن افلوویوم شرایطی است که درصد زیادی از موهای در حال رشد به طور ناگهانی ریزش پیدا می کنند. شیمی درمانی و رادیو تراپی در درمان سرطان عامل پر قدرتی است که باعث توقف فاز رشد و ریزش مو می شود.

  • تغذیه نامناسب

کمبود ویتامین، پروتئین و آهن و … باعث ریزش شدید مو می شوند البته اثر آنها می توانند موقت باشد و در صورتی که کمبودها اصلاح شوند ریزش مو طبیعی می شود.

 

  • فاکتورهای شیمیایی

مواد شیمیایی که در رنگ کردن موها ، فر کردن ، صاف کردن و دکلره استفاده می شوند می توانند باعث خشک شدن و خورد شدن موها شده وریزش موقت ایجاد کنند.

  • عدم تعادل هورمونها

به هم خوردن شرایط درونی و هورمونی بدن باعث ریزش موی شدید میشود این موارد شامل: دیابت کنترل نشده، بیماری تیروئید، کلیه ، کبد، لوپوس، سندرم تخمدان پلی کیستیک
در این شرایط تا درمان کامل بیماری اصلی ریزش مو ادامه خواهد داشت.

  • طاسی آندروژنتیک

معمولترین علت ریزش مو در آقایان عامل پر قدرت آندروژنتیک می باشد. همانگونه که از نام آن مشخص میباشد دو فاکتور مهم هورمون آندروژن و ژنتیک نقش اصلی را در این ریزش مو دارند . درخانمها هم این نوع ریزش مو ایجاد می شود ولی معمولا باعث نازک شدن مو و ریزش منتشر در سر می شود. در آقایان بعد از بلوغ به دنبال افزایش سطح هورمونهای آندروژنی نازک شدن موها و عقب رفتن موهای ناحیه پیشانی شروع می شود.

  • مینیاتوری شدن

هیچ شکی وجود ندارد که هورمون تستوسترون نقش مهمی در رشد ، نحوه پراکندگی موهای بدن دارد. در سلولهای خاصی از بدن، آنزیم ۵- آلفا ردوکتاز ، هورمون تستوسترون را به هورمون قوی تر دی هیدرو تستسترون تبدیل می کند. پاپیلای فولیکول مو گیرنده های زیادی برای این هورمون دی هیدرو تستسترون داشته و این هورمون اثر مخرب برای فولیکولهای سر دارد.
دی هیدرو تسترون از طریق کوتاه کردن سیکل رشد مو باعث می شود موی ضخیم در فولیکولهای حساس موی سر به موی کرکی و نازک تبدیل شود.

این کار باعث می شود یک فولیکول قبل از رسیدن به مرحله آخر رشد به طور زودرس وارد فاز استرحت شده و رشد بیشتر آن متوقف میشود.
یک فولیکول موکه از نظر ژنتیکی حساس به آندروژن می باشد از فاز آناژن به تلوژن رسیده و سپس وارد مرحله آناژن جدید شده در حالی که کوچکتر و نازک تر و کمرنگ تر از قبل به نظر می رسد در صورتی که این چرخه رشد معیوب چند بار تکرار شود یک موی ضخیم به موی کرکی تبدیل شده و سرانجام دیگر موی قابل رویتی از این فولیکول رشد نخواهد کرد فولیکول مو مرده و طاسی کامل می شود این پدیده کوچک سازی یا مینیاتوری شدن مو نامیده می شود.


ارسال یک پاسخ

لطفا دیدگاه خود را وارد کنید!
لطفا نام خود را در اینجا وارد کنید