بی کربنات سدیم با نام آیوپاک سدیم هیدروژن کربنات یا جوش شیرین شناخته میشود و فرمول مولکولی آن NaHCO3 میباشد.این ماده که در گرید خوراکی با نام جوش شیرین نیز شناخته می شود کاربرد های مختلفی در صنایع گوناگون دارد. نام های مترادف :كربنات هيدروژن سديم ; جوش شیرین ;سوداي پخته شده ;اسيد كربونيك سدیم، ;نمك مونو سديم ; مونو سديم كربنات ; كربنات اسيد سديم ; Sodium Hydrogen Carbonate;Sodium bicarbonate
بی کربنات سدیم
جوش شیرین یا بی کربنات سدیم یکی از نمک های سدیم در ترکیب با اسید کربنیک است که تنها یک هیدروژن اسیدی این ترکیب با سدیم جایگزین شده است.بیکربنات سدیم درحالت جامد، به شکل گرانول یا پودرهای كریستالی، با رنگ سفید، بی‌بو، دارای خاصیت بازی است و كمی قابل حل است و به مقدار كمی در اتانول حل میشود. بیکربنات جاذب رطوبت و بوگیر است. در تعریفی دیگر باید بگوییم جوش شیرین یا بیکربنات سدیم یکی از نمک‌های سدیم در ترکیب با کربنیک اسید است که تنها یک هیدروژن اسیدی این ترکیب با سدیم جایگزین شده است. بی کربنات سدیم در ساختار خود دارای یک گروه آنیونی –HCO3 و یک عامل کاتیونی +Na است. بی کربنات سدیم در طبیعت به فرم کانی ناکولیت (nahcolite) یافت می شود. مصریان باستان شکل طبیعی نمک قلیایی ترکیبی شامل سدیم کربنات دکا هیدرات و سدیم بی کربنات را استفاده می کردند. این نمک قلیایی را به عنوان صابون شستشو بکار می بردند.
ویژگیهای بی کربنات سدیم
- ماده شیمیایی متراکم و قابل استفاده در مقادیر کم
- قابل دسترس بودن و منبع یون کربنات برای رسوب کلسیم و کاهش PH
- کاهش دهنده PH ، که باعث باقی مانده PH سیمان در مقدار قابل قبولی می شود
- عموما در دسته مواد شیمیایی بی خطر دسته بندی می شود
- در هوای خشك و حرارت اتاق پایداری معمولی دارد. در هوای مرطوب به آرامی تجزیه شده و دی اكسایدكربن از دست میدهد.
- محیطهای مورد اجتناب : رطوبت، گردو غبار، حرارت بیش از حد . با مونو سدیم فسفات و الیاز های پتاسیم و سدیم به شدت تركیب می شود.
- مواد نا سازگار: 1.اسیدها (مثل اسید هیدروكلریك ، اسیدسولفوریك )، مونوآمونیوم فسفاتآلیاژ پتاسیم -سدیم 2. فرمالدیید
- sodium bicarbonate به دلیل خواص قلیایی و ضد اسیدی که دارد به صورت گسترده توسط پزشکان برای درمان سوزش و اسیدی بودن معده تجویز می گردد
- در مواردی نیز برای کاهش اسیدیته خون و یا ادرار مورد استفاده قرار می گیرد.
- از بیکربنات سدیم برای کاهش خطرات اسیدوز متابولیک در بیماری شدید کلیوی
- در مشکلات عروقی ناشی از شوک یا دهیدراسیون شدید
- در افراد مبتلا به ایست قلبی و اسیدوز لاکتیک اولیه شدید
- برای درمان اسهال ناشی از دست دادن زیاد این ماده توسط بدن
- در درمان مسمومیت با داروها از جمله باربیتوراتها یا سالیسیلاتها
- به عنوان قلیایی کننده ادرار برای افزایش حلالیت سولفونامیدها و پیشگیری از تشکیل کریستال و آسیب احتمالی کلیوی مصرف می شود.
- بی کربنات سدیم، برای کنترل زیادی پتاسیم خون در موارد اضطراری نیز کاربرد دارد.
- خاصیت سایندگی این ماده مانند یک تمیز کننده مکانیکی عمل کرده و باعث حذف پلاک ها از روی دندان ها می شود و به سفید شدن دندان ها کمک می کند.
- استفاده از خمیر دندان های حاوی جوش شیرین باعث تنظیم pH دهان می شود و از بروز عفونت جلوگیری می کند.
- جوش شیرین یک لایه بردار قوی برای صورت است
- مهم‌ترین اثر آرایشی-بهداشتی جوش شیرین درمان آفتاب سوختگی است.
- این ماده با عوامل تولید بو واکنش داده و نمک های بدون بو را تولید می کند. ترکیب فوق همچنین رطوبت (عرق بدن ) را جذب می کند. به همین علت است که این ماده به عنوان دئودورانت طبیعی شناخته می شود.
تماس با کارشناسان 