کاندیدا آلبیکانس یک قارچ و مخمر دو دیپلوئیدی است و معمولاً عامل ایجاد عفونتهای پوستی و مخاطی است.
کاندیدا آلبیکانس بصورت ساپروفیت بر روی پوست و در دهان ، دستگاه گوارش و دستگاه تناسلی میروید. این قارچ میکروسکوپی جزو میکروارگانیسمهای تشکیل دهنده فلورمیکروبی بدن هستند و بطور طبیعی بصورت همزیستی مسالمت آمیز با ما زندگی میکنند و بیماری ایجاد نمیکنند. بهم خوردن تعادل محیط زیست فلورمیکروبی بدن سبب رشد بی رویه این قارچ میشود که در مواردی باعث ایجاد عفونتهای شدید مخاطی و جلدی ، کاندیدیازیس واژن ، برفک دهان یا سایر بیماریهای قارچی میگردد.
روش تشخیص :
تست لوله زایا برای تشخیص کاندیدا آلبیکنس
این تست یکی از ابتدائی ترین و سریع ترین روشهای تشخیصی کاندیدا آلبیکنس است.
بیش از ۹۰ درصد ایزوله های کاندیدا آلبیکنس را در مدت ۲ الی ۳ ساعت میتوان شناسائی کرد. باید توجه داشت که آزمایش بر روی کلنی های کشت ۲۴ یا ۴۸ ساعته انجام می گیرد.
نحوه جمع آوری نمونه و رعایت نکات ضروری
از کلنی های کاندیدا که در محیط سابورو دکستروز آگار رشد کرده اند و ۲۴ الی ۴۸ ساعت از ظاهر شدن آنها گذشته است و نیز از نمونه سرم تازه (غیر همولیز و غیر لیپمیک و غیر ایکتریک) استفاده می شود.
روش انجام آزمایش
یکی از ساده ترین روشهای انجام این تست عبارت است از:
- توسط یک آنس استریل از کشت خالص مخمر برداشت کنید.
- سوسپانسیونی از مخمر در درون سرم گوساله، گاو، خرگوش یا انسان تهیه نمائید، بطوریکه حجم آن ۰٫۳ تا ۰٫۵ میلی لیتر بوده و حاوی حدود ۱۰۰ الی ۱۰۰۰ سلول باشد.
- سوسپانسیون فوق الذکر را در دمای ۳۷ درجه به مدت ۲ تا ۳ ساعت نگهداری نمائید.
- توسط یک آنس استریل یک قطره از سوسپانسیون فوق را روی یک لام استریل گذاشته و پس از پوشاندن آن توسط لامل، وجود یا فقدان لوله زایا را در زیر میکروسکوپ بررسی نمائید.
تفسیر آزمایش
۹۰ درصد ایزوله های کلینیکی کاندیدا در صورتیکه درون سرم و بمدت ۲ تا ۳ ساعت در دمای ۳۷ درجه نگهداری شوند، ایجاد لوله زایا می نمایند. لوله های زایا هایفی های کوتاه و ابتدائی هستند که مستقیما از سلولهای مخمری ایجاد می شوند. گاهی در شرائط مشابه، آرتروکونیدیاهای ژئوتریکوم و ترایکوسپورون ایجاد لوله های طویلی را می نمایند که با لوله های زایای کاندیدا آلبیکنس مشابهت دارند ولی به هر حال کاندیدا آلبیکنس اولا سلولهای جوانه زن فعال را نیز علاوه بر لوله های زایا ایجاد می نماید و ثانیا فاقد آرتروکونیدیا در میسلیوم حقیقی بوده و بدین ترتیب از دو قارچ مذکور افتراق داده می شود. مانند سایر آزمایشها مقدار مخمر تلقیحی، محیط کشت مصرفی و درجه حرارت انکوباسیون در نتایج بدست آمده موثرند. سرم انسان یا حیوانات آزمایشگاهی برای انجام آزمایش مناسب می باشند ولی بعلت احتمال وجود ویروسهای بیماریزا در سرم انسانی توصیه شده است که از سرم گوساله و یا سرم اسب استفاده شود. بالا ترین میزان تولید لوله زایا در صورتی است که میزان ارگانیسم تلقیح شده در سرم، به تعداد یکصدهزار یا یک میلیون سلول در هر میلی لیتر باشد. اگر تعداد سلولها زیاد گردد، ایجاد لوله زایا کاهش خواهد یافت. می توان از واریته هائی از کاندیدا آلبیکنس که ایجاد لوله زایا می کنند بعنوان شاهد مثبت و از کاندیدا تروپیکالیس بعنوان شاهد منفی در طی آزمایش استفاده نمود.
منابع :
قارچ شناسی پزشکی جامع . تالیف دکتر فریده زینی، دکتر امیر سید علی مهبد، دکتر مسعود امامی. انتشارات دانشگاه تهران. ۱۳۸۳