طرز تهیه و فرمولاسیون کرم مرطوب کننده

پوست انسان از سه لایه تشکیل می شود که محتوای آب موجود در لایه های زیرین آن تقریبا ۷۰ % و در لایه شاخی پوست که از سلول های مرده تشکیل شده در حدود ۳۰ – ۱۰ % می باشد. در صورتی که حجم آب پوست طبیعی باشد، پوست نرم، صاف، قابل ارتجاع و درخشان است. در حالت طبیعی آب از لایه های عمقی پوست به طرف لایه های سطحی حرکت کرده و در نهایت از سطح پوست تبخیر می شود. به این پدیده TEWL گفته می شود. هنگامی که سرعت تبخیر رطوبت پوست افزایش یابد, پوست خشک شده و علایم خشکی پوست بوجود می آید. عوامل مانند هوای گرم و خشک , شستشو , افزایش سن و برخی از بیماری ها موجب تشدید TEWL یا تبخیر پوستی می شوند.

کرم های مرطوب کننده با جایگزینی چربی های پوستی و دیگر ترکیبات موجب بهبود و ترمیم لایه شاخی پوست و در نتیجه باعث کاهش ازدسـت دادن آب پوسـت می شوند. همچنین مرطوب کننده ها با تامین آب از دست رفته پوست موجب کـاهش چین و چروک پوست شده و ظاهری نرم و لطیف به آن می دهند. کرم های مرطوب کننده شامل ترکیبات مختلفی مانند نرم کننده ها، پوشاننده ها و مواد جاذب رطوبت می باشند.

رطوبــت نقــش مهمــی در حفــظ متابولیسم، فعالیت آنزیمی، خـواص مکـانیکی، ظـاهر و حفاظت پوست ایفا می کنـد. برخـی از بیماری ها, سرما، پرتوهـای فـرابنفش، حـلال هـا، شـوینده هـا و … می توانند باعث خشکی پوست شوند. هدف اصلی کرم های مرطوب کننده درمـان پوسـت خـشک اسـت. فرمولاســیون یک کرم مرطوب کننده شامل آب, روغن, امولسیفایر, مواد مرطوب کننده, مواد پوشاننده و مواد افزودنی مانند آنتی اکـسیدان، نگهدارنده, یووی فیلتر و اسانس می باشد.

کرم های مرطوب کننده پایه اصلی کلیه محصولات ضد چروک, ضد پیری و لیفتینگ است. محصولات مرطوب کننده از راه های مختلفی موجب حفظ و نگهداری رطوبت پوست می شوند اما بطور کلی یا پوشاننده هستند که با ایجاد سد پوستی موجب کاهش تبخیر رطوبت پوست می شوند و یا جاذب الرطوبه هستند که با رساندن آب و رطوبت به سلول های پوستی موجب مرطوب شده پوست می شوند و یا نرم کننده هستند. کرم های مرطوب کننده معمولا یک امولسیون روغن در آب O/W هستند. در این امولسیون ذرات ریز روغن در بین ملکول های آب قرار می گیرد. در این امولسیون ها اگر حجم روغن و موم مصرفی بالا باشد شکل محصول به حالت کرم خواهد شد و اگر چنانچه حجم آب در این امولسیون ها افزایش یابد محصول به شکل لوسیون می شود.

آب موجود در کرم ها و لوسیون های مرطوب کننده چون نمی توانند به لایه های زیرین پوست نفوذ کنند در نتیجه به تنهایی قادر به مرطوب کردن پوست نمی باشند و وظیفه اصلی آب در این محصولات پخش کردن مواد تشکیل دهنده کرم پصورت نازک بر روی پوست است و خود آب سپس از سطح پوست تبخیر می شود.

مواد پوشاننده با ایجاد یک لایه نازک آبدوست بر روی لایه شاخی پوست تا ۹۹% از تبخیر رطوبت  پوست جلوگیری می کنند و میزان جذب پوستی آنها بسیار کم است. از اشکالات این مواد این است که بر روی پوست حس چربی ایجاد می کنند که برای افراد معمولا ناخوشایند است و از طرفی در افرادی که پوست چرب دارند ایجاد آکنه می کند. از این خانواده می توان به روغن های معدنی یا همان پارافین و وازلین اشاره کرد که کاملا بی بو و بی رنگ می باشند و معمولا حساسیت ایجاد نمی کنند و با توجه به قیمت پایین این مواد, معمولا از آنها در فرمولاسیون کرم ها و لوسیون های مرطوب کننده استفاده می شود. از دیگر مواد پوشاننده می توان به کلسترول, لستین و برخی از انواع سیلیکون ها اشاره کرد. وازلین متداولترین ماده پوشاننده در ساخت کرم مرطوب کننده می باشد چون قابلیت نفوذ خوبی در لایه شاخی پوست داشته و بطور چشمگیری موجب بهبود بافت پوست می شود اما تنها نقطه ضعف وازلین این است که حس چربی روی پوست ایجاد می کند که حس ناخوشایندی است از اینرو امروزه از سیلیکون هایی مانند دایمتیکون و سیکلومتیکون به عنوان ماده جایگزین وازلین استفاده می شود چون دیگر حس چربی ایجاد نمی کند و برای استفاده افرادی که پوست چرب دارند بسیار مناسب است. در ساخت کرم های سبک از مخلوط وازلین و سیلیکون استفاده می شود.

مواد جاذب الرطوبه موجود در کرم ها بر روی سطح پوست نشسته و با آب موجود در لایه ای زیرین پوست پیوند می دهد و آنرا به سمت خود جذب می کند در نتیجه رطوبت از لایه های زیرین پوست به سمت لایه شاخی حرکت کرده و آنرا مرطوب می کند. از طرفی این مواد رطوبت موجود در هوا را نیز جذب کرده و به پوست می رسانند. البته باید توجه داشت که این مواد نباید به تنهایی در کرم های مرطوب کننده استفاده شود چون TEWL را افزایش داده موجب از دست دادن آب بدن می شود از اینرو این مواد باید به همراه مواد پوشاننده استفاده شود. از معروفترین مواد جاذب الرطوبه می توان به گلیسیرین اشاره کرد که در فرمول اکثر کرم های مرطوب کننده موجود است. سایر مواد مرطوب کننده مورد استفاده در ساخت کرم های مرطوب کننده عبارتند از : پروپیلن گلیکول, بوتیلن گلیکول, دپانتنول, اسید لاکتیک, اسید هیالورونیک, سوربیتول و اوره.

نرم کننده ها با پر کردن فضای بین سلول های لایه شاخی پوست موجب صافی و نرمی پوست می شوند. اسید های چرب با زنجیره بلند مثل اسید اولئیک, اسید لینولئیک و اسید لینولنیک موجود در روغن های گیاهی مثل روغن جوجوبا و روغن کرچک و الکل های چرب مثل ستیل الکل و استئاریل الکل از بهترین و رایجترین نرم کننده های مورد استفاده در ساخت کرم های مرطوب کننده است. دی متیل سیلوکسان, ایزوپروپیل میریستات و هگزیل دکانول از دیگر مواد نرم کننده پر مصرف می باشند.

مراحل ساخت:

ابتدا آب را در ظرف ریخته و تا دمای ۷۵ درجه سانتیگراد گرم می کنیم. کربومر, گلیسیرین, متیل پارابن و تری اتانل آمین را در آب ریخته و خوب هم می زنیم تا کاملا یکدست شود. این مخلوط در واقع فاز آبی کرم را تشکیل می دهد. در ظرفی دیگر ستیل الکل, اسید استئاریک, گلیسریل استئارات, پروپیل پارابن, ایزوپروپیل میریستات و روغن معدنی را مخلوط کرده و به دمای ۷۵ درجه سانتیگراد می رسانیم و بدین ترتیب فاز روغنی کرم را آماده می کنیم. در ادامه فاز روغنی را آهسته آهسته به فاز آبی اضافه می کنیم و به مدت ۳۰ دقیقه هم می زنیم تا کل مخلوط یکنواخت شود. سپس آنرا سرد کرده و در دمای ۴۰ درجه سانتگراد اسانس را اضافه می کنیم و مخلوط نهایی را در هوای اتاق می گذاریم تا کاملا هم دما با محیط شود. در آخر یک نمونه از کرم ساخته شده بر می داریم و میزان PH و ویسکوزیته را اندازه گیری می کنیم. PH مطلوب ۵ الی ۵٫۵ و ویسکوزیته باید ۲۵۰۰۰ الی ۵۰۰۰۰ سانتی پوآز باشد.

برای شرکت در کلاس های تخصصی محصولات آرایشی و بهداشتی لطفا اینجا کلیک نمایید